مرگ 50 میلیون شغل با همدستی کرونا و روبات ها - لیتن

اما توسعه این فناوری در کنار موفقیت های بزرگی که در دوران کرونا به نام خود ثبت کرده، دغدغه ها و نگرانی هایی را نیز درباره آینده اشتغال به دنبال داشته تا جایی که در گزارشی جدید عنوان شده است احتمال می رود روبات ها در یک دهه آینده حدود 50 میلیون شغل را تنها در اروپا از آن خود کنند. در این گزارش از شیوع کووید19، گسترش اتوماسیون و همچنین کمتر شدن نیروی کار انسانی توانمند به عنوان عواملی یاد شده که شرایط اشتغال را تغییر خواهند داد.

مهارت های STEM ناجی اشتغال آینده

در تازه ترین گزارشی که مؤسسه پژوهشی McKinsey با عنوان آینده اشتغال در اروپا ارائه داده، به نقش پاندمی کرونا در تسریع توسعه اتوماسیون اشاره شده و تحلیلگران این مؤسسه یادآور شده اند اتوماسیون تا سال 2030، تنها ابزاری برای افزایش تولید نخواهد بود و عملاً در بازار کار با مردم به رقابت خواهد پرداخت به همین دلیل هم بخش زیادی از فرصت های شغلی را از آن خود خواهد کرد. اما لازم به ذکر است با اینکه آمار همیشه در بحث اشتغال، ترس از روبات ها را برای بشر تداعی می کند ولی نباید زود قضاوت کرد چراکه همین تحقیق نشان می دهد هرچند برخی شغل ها توسط روبات ها اشغال می شود ولی رشد اشتغال در سایر بخش ها می تواند این مشکل را تا حد زیادی برطرف کند که البته تحقق این موضوع در گرو آموختن مهارت های لازم در حوزه STEM(علم، تکنولوژی، مهندسی و ریاضیات) است. در سال های آینده آموزش مهارت های خاص به جوانانی که می خواهند وارد بازار کار شوند و همچنین بازآموزی کارمندان امروز، برای بسکمک از شرکت ها در صنایع مختلف یکی از ضروریات خواهد بود.

چالش بزرگ اروپا

این گزارش جدید نشان می دهد تا سال 2030 حدود 22 درصد از فعالیت نیروی کار در اروپا به حالت اتوماسیون انجام خواهد شد. به همین دلیل کارگران امروز هم باید با توجه به شغل خود، مهارت هایی را بیاموزند که هرچند ظاهراً امروز چندان به کار نمی آید ولی در یک دهه آینده، اگر از آن بی بهره باشند نمی توانند در محیط اتوماسیون حضوری فعال داشته باشند و احتمالاً از گردونه اشتغال خارج خواهند شد. طبق این گزارش، به دلیل توسعه و تکامل تکنولوژی، در یک دهه آینده تقریباً همه شاغلان امروز اروپا با تغییراتی در سطوح مختلف روبرو خواهند شد و بیش از 90 میلیون کارگر در سراسر اروپا یعنی حدود 40 درصد کل نیروی کار این منطقه باید برنامه ریزی کنند تا در دهه آینده مهارت هایی بیاموزند تا اشتغال شان به خطر نیفتد.

در این گزارش همچنین عنوان شده است اگر تا سال 2030 نیروی کار اروپا به سمت کسب مهارت های تکنولوژی لازم برای روبروه با اتوماسیون و روبات ها نرود در کنار نرخ بالای بیکاری که دامان اروپا را می گیرد، این قاره حداقل با 6 میلیون کسری نیروی کار توانمند روبرو خواهد شد که این موضوع، چالشی بزرگ خواهد بود.

البته این موضوع فقط مختص اروپا نیست و تحلیلگران مؤسسه McKinseyهشدار می دهند که درنتیجه توسعه فراگیر اتوماسیون، تا سال 2030 حدود 25 درصد از شغل های امریکا در معرض خطر سطح بالا و 36درصد هم درمعرض خطر متوسط قرار خواهند گرفت. البته کارل فری و مایکل اسبورن، تحلیلگران مجله اکونومیست آماری متفاوت ارائه دادند و درگزارشی یادآور شدند که تا سال 2030 روبات ها 47درصد از شغل های موجود در امریکا را تهدید می کنند. بانک جهانی نیز اعلام کرده است که چین تا سال 2030 حدود 77 درصد از شغل های امروزی را به روبات ها خواهد سپرد. تحلیلگران این بانک حتی مدعی شده اند که اتوماسیون در کشورهایی همچون کامبوج، اندونزی، فیلیپین، ویتنام و تایلند نیز اشتغال 56 درصد از کارگران را تهدید خواهد کرد.

کارگرانی با مهارت های جدید

سوزان لاند یکی از نویسندگان گزارش مکنزی البته معتقد است نیروی کار به آسانی مهارت های جدید مورد نیاز را آموزش می بیند و با تکنولوژی آشتی می کند همان طور که حالا دیگر به دنبال اتومات شدن قطارهای شهری در اروپا، رانندگان مترو به بهینه سازان جهت تبدیل شده اند یا کارگران معادن در برخی از مناطق جهان در فرایند حفاری حضور ندارند چراکه این کارها به عهده ماشین آلات حفاری است و آنها در عوض با آموختن مهارت های جدید، تجهیزات را به صورت الکترونیکی کنترل می کنند. وی همچنین درباره تلاش هایی که برای آشنایی نیروی کار با اتوماسیون انجام شده به کمپانی روباتیک Universal Robots اشاره کرد. این کمپانی روبات هایcobots (روبات های همکار) را برای کسب وکارها ارائه داده که استفاده از اتوماسیون را برای کارمندان انسانی راحت تر می کند. این کمپانی دوره های آنلاین را برای کارمندان برگزار کرده تا آنها بتوانند حتی بدون هیچ پیش زمینه مهندسی، یک cobot را تنها در 87 دقیقه برنامه نویسی کنند. این کمپانی اعتقاد دارد هرچند اتوماسیون برخی شغل ها را از انسان می گیرد اما درعوض ابزارهایی به کارمندان می دهد تا فعالیت های روزمره شان را بهتر کنترل کنند و دیگر به دنبال کارهای روتین هر روزه در محل کارشان نباشند.

این روبات های کرونایی

اما در سال 2020 و همزمان با بحران کرونا، چه روبات هایی جان گرفته اند و به تبع آن، کدام شغل ها بیشتر در معرض روباتیزه شدن قرار دارند؟ امسال همزمان با بحران کرونا بخشی از روبات ها برای انتقال خطوط برق در بریتانیا مورد استفاده قرار دریافتد تا به این ترتیب کارگران هم از خطر برق گرفتگی احتمالی، سقوط از ارتفاع و... در امان بمانند و هم احتمال ابتلا به کرونا در آنها کاهش یابد. بخش دیگری که امسال بشدت مورد توجه روبات ها قرار گرفته، آتش نشانی و سایر مشاغل خطرناک است اما لازم به ذکر است که این روبات ها هرقدر هم به هوش مصنوعی مجهز باشند درنهایت باید توسط یک یا چند کارگر که آموزش های لازم را در زمینه اتوماسیون دیده و سایر مهارت های دیجیتال را کسب کرده اند هدایت شوند. به همین دلیل هم عده ای معتقدند هرچند در ظاهر با ظهور روبات ها برخی شغل ها ناپدید می شوند اما درنهایت شغل هایی جدید متولد می شوند که تنها یک کاربر انسانی توانمند از پس آن برمی آید به همین دلیل هم این گروه چندان نگران از دست رفتن شغل و شرایط اشتغال جوانان در دهه آینده یا بیشتر نیستند.

در بحران کرونا در گوشه و کنار جهان، تعداد زیادی از روبات ها در بخش ارسال غذا وتحویل خریدهای آنلاین، جایگزین پیک های انسانی شدند. این محققان معتقدند این پیک ها که اکنون نگران از دست رفتن شغلشان هستند باید به فکر آموختن مهارت ها برای ارتباط دریافت با روبات ها باشند تا بتوانند به عنوان اپراتور کنترل کننده روبات ها فعالیت کنند وگرنه در عرض 10سال یا کمتر دیگر نمی توانند شغلی برای خود پیدا کنند.

در دوران کرونا تعداد روبات های آشپز نیز به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است تا احتمال انتقال بیماری به حداقل ممکن برسد. کمپانی روباتیک Miso بخشی از این روبات ها را در رستوران های فست فود مورد استفاده قرار داده تا کل آشپزخانه در مقیاسی صنعتی و به صورت اتوماسیون اداره شود. با توجه به تأثیر بد کرونا بر اقتصاد جهان، انتظار می رود این روبات ها با کاهش هزینه های جاری بتوانند به صنعت غذایی کمک کنند. در اوکراین هم از پلیس های روباتیک در دوران کرونا استفاده شد. ازآنجا که انتظار می رود ویروس کرونا حداقل تا سال 2021 میهمان ناخوانده مردم باشد، روبات ها بویژه در چین و اروپا در بخش سلامت بسیار مورد استفاده قرار دریافتد که از آنها می توان به روبات های ضدعفونی کننده اتاق عمل یاد کرد. ازسوی دیگر این روبات ها دمای بدن مردم را در اماکن عمومی اندازه گیری کرده و به پخش مواد ضدعفونی کننده نیز پرداختند. چین از خودروهای خودران کوچک برای ارسال بسته های دارویی در ووهان که کانون شیوع کرونا بود استفاده کرد و 50 تا 70 درصد داروها به این شکل منتقل شدند.کمپانی های والمارت و آمازون هم برای جلوگیری از آلوده شدن احتمالی کارگران از تعداد زیادی روبات برای بسته بندی، جداسازی و همچنین رساندن بسته ها به دست خریداران کمک دریافتد.

آنچه مسلم است اینکه انسان و روبات شانه به شانه همدیگر کار می کنند و نمی توان روبات ها را بدون کمک انسان متصور بود و باید این نکته را پذیرفت که روبات ها نسل آینده همکاران ما هستند. این، توانمندی بشر در کسب مهارت های لازم است که می تواند نقشی تعیین کننده در سرنوشت اشتغال در دهه آینده داشته باشد.

اخبار مربوط به ویروس کرونا در ایران و جهان را اینجا بخوانید