معرفی غار کرفتو ، بزرگترین غار باستانی ایران Karaftu - لیتن

غار کَرَفتو غاری است که در 70 کیلومتری شمال غرب شهر دیواندره در استان کردستان ایران قرار گرفته است. این غار، یک غار آهکی است که در دوران سوم زمین شناسی شکل گرفته است.

بخش هایی از این غار، دست کَند است و کتیبه هایی از دوران پیش از تاریخ دارد. آثار تاریخی موجود در این غار مربوط به سده 3 هستند. این غار، در بخش کرفتو از توابع واقع شده و در تاریخ 20 بهمن 1318 با شماره ثبت 330 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کتیبه ای یونانی بر سردر یکی از اتاق های طبقه سوم این غار وجود دارد که از این غار به عنوان معبد هراکلس نام برده است. در معماری این غار علاوه بر ایجاد اتاق ها و راهروهای عبوری، سعی شده تا اتاق ها با هم مرتبط باشند. نورگیرهایی به سمت بیرون تعبیه شده اند و بر دیوارهای غار در برخی از اتاق ها نقوشی به صورت تجریدی از حیوانات، انسان و گیاه حجاری شده است.

با توجه به پژوهش های به عمل آمده، در دوران میان زیستی کرفتو در زیر آب بوده است و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از آب خارج شده است. غار کرفتو از غارهای آهکی و طبیعی است که در ادوار مختلف تغییرات و دگرگونی های عمده و دخل و تصرفات بسیار در آن به وجود آمده است. در حال حاضر طول غار حدود 750 متر است و راه های فرعی متعددی از آن منشعب می گردد. غار چهار طبقه دارد و حجاران هنرمند، به زیبایی فضاهایی را در مدخلهای غار تراشیده و اتاقها، راهرو و دالانهای متعددی را به وجود آورده اند.

این غار در سال 1379 حدس شد و با آنالیز های باستان شناختی در محوطه بیرون و داخل غار آثاری از دوران های مختلف به دست آمد. کشف تراشه های سنگی در طبقه چهارم و محوطه بیرون غار می تواند نشانه ای از استفاده انسان در دوران پیش از تاریخ از این غار باشد. بعلاوه نمونه سفال ها و اشیای به دست آمده، ادامه سکونت انسان را در طول دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و دوران اسلامی یعنی سده های ششم تا هشتم هجری را مسجل می سازد.

این غار در میان غارهای دست کن ایران از معماری کاملی برخوردار است، ورودی غار از دامنه کوه حدود 25 متر فاصله دارد و در گذشته راهی نسبتاً سخت و سخت در کمر کوه بازدیدکنندگان را راهنمایی می کرد اما امروزه با عبور از پلکانی فلزی می توان به دهانه ورودی غار رسید. بعلاوه اقداماتی در طول سال های 1378 و 1379 اجرا شده که شامل: سامان دهی محوطه بیرون غار، پله سازی، سکوهای استراحت، پارکینگ، سرایداری، سرویس های بهداشتی و برق کشی غار است.