لاستیک ماشین چگونه فراوری می گردد؟ ، گزارش اختصاصی از کارخانه گلدستون - لیتن

در کانال یوتیوب بیت ران پلاس دیدن کنید:

خبرنگاران - مجتبی اسماعیلی: لاستیک ماشین به طور کلی از کائوچوی مصنوعی، کائوچوی طبیعی و افزودنی های شیمیایی مخصوص فراوری می گردد. این مواد باید طوری ترکیب شوند که تایر قابلیت چسبندگی مناسب در کنار نویز کم و بعلاوه ترمزگیری مناسب در زمین خیس را داشته باشد.

این پارامترها در واقع سه راس مثلث استاندارد SWR هستند. در واقع هر کدام از تایرسازان مطرح جهان یک فرمول منحصر به فرد برای رسیدن به برترین نقطه در SWR را دارند. فرمول طلایی این استاندارد نیز در گاو صندوق شرکت Michelin پنهان است!

تایر خودرو نقشی اساسی در کیفیت سواری و ایمنی خودرو دارد. اما لاستیک ماشین سواری نوع رادیال چگونه فراوری می گردد؟ در ادامه گزارش به سراغ آنالیز فرآیند فراوری تایر خودرو در شرکت گلدستون می رویم.

ساخت Compound (خمیر تایر)

فرآیند فراوری لاستیک ماشین از قسمت Banbury (میکسر) شروع می گردد. در این قسمت کائوچوی مصنوعی، کائوچوی طبیعی و بعضی از افزودنی های شیمیایی مخصوص با هم ترکیب و پس از دوده زنی تبدیل به Compound می شوند. لاستیک خودرو از اجزایی مانند Inner (بخش داخلی)، Belt (کمربند)، طوقه، Tred (بخش در تماس با جاده) و… تشکیل شده است.

هر چند کائوچوی طبیعی و مصنوعی پای ثابت تمام این اجزا هستند اما هر کدام از این بخش ها با فرمول خاص خود فراوری می شوند. طوقه تایر محکم ترین قسمت تایر است چرا که تمام تایر و در نهایت رینگ خودرو روی این قسمت سوار می شوند. Inner بخش داخلی است و وظیفه آن نگهداری باد تایر است و باید نرم باشد. در نهایت Tred نیز حساس ترین بخش تایر است چرا که گُل تایر روی آن حک می گردد و همیشه در تماس مستقیم با جاده است.

پس از اینکه کامپاند مخصوص هر قسمت از اجزای تایر فراوری شد، به بیرون Banbury راهنمایی می شوند تا روی آن ها فرآیندهای تکمیلی انجام گردد.

فرآیندهای تکمیلی روی کامپاند

بدنه لاستیک ماشین از چندین لایه در هم تنیده تشکیل می گردد. معمول ترین لایه مورد استفاده نخ های پلی استر است. در لاستیک های رادیال این نخ ها به صورت عمود بر آج تایر قرار دارند. شعاعی بودن بافت در این لاستیک ها سبب نرم تربودن لاستیک می گردد و این نرمی باعث می گردد مانند دمپر، نیروهای جاده به نرمی دفع شوند. نخ های گفته شده در لاستیک های سیمی از جنس فولاد یا نایلون هستنند که البته بیشتر لاستیک های رادیال از نخ های فولادی فراوری می شوند.

در فرآیندهای تکمیلی روی کامپاندها در واقع نخ ها در دل قسمت های مورد احتیاج کامپاند قرار می گیرند تا استحکام لازم را به دست بیاورند. پس از این که هر کامپاند تکمیل شد به قسمت مونتاژ ارسال می گردد.

مونتاژ تایر

در قسمت مونتاژ لاستیک ماشین، اجزایی که از قبل فراوری شدند یعنی Inner، کمربندها وTred روی یک غلتک بر روی هم قرار می گیرند. سپس طوقه ها در دو سمت قرار می گیرند و ما بقی اجزا روی آن سوار و پس از مونتاژ نهایی به گرین تایر یا تایر خام تبدیل می شوند. این تایر خام ابعادی بسیار بزرگ تر از تایری دارد که ما زیر خودرو می بینیم و هنوز گُل،آج و علائم دیگر روی آن حک نشدند.

پُخت تایر

شاید مجذوب کننده ترین بخش فرآیند فراوری لاستیک ماشین، پُخت تایر باشد! در این مرحله تایر خام مرحله قبلی وارد قالبی مخصوص که در زیر یک پرس بسیار بزرگ قرار گرفته است می گردد. سُنبه های پرس به پایین می آیند و تایر خودرو با حرارت توام با فشار شکل می گیرد. در مرحله پخت آج ها، گُل تایر و علائم نیز روی تایر حک می شوند. پس از طی حدود 16 دقیقه زمان، پِرِس باز می گردد و تایری که همه جای آن بخار می نماید، متولد می گردد! این تایر نهایی شده و به قسمت بازرسی ارسال می گردد.

بازرسی (Uniforming)

لاستیک ماشین پس از فراوری باید به طور 100 درصدی بازرسی گردد. این بازرسی به دو صورت چشمی و دستگاهی انجام می گردد. در بازرسی چشمی که به وسیله اپراتور انجام می گردد شکل و شمایل کلی تایر آنالیز می گردد. پس از آن تایرها وارد دستگاهی ساخت شرکت ZF می شوند و در آن مواردی مانند یکنواختی، بالانس و تست نشتی به طور دقیق آنالیز می گردد. تنها تایرهایی که این مرحله را با پیروزیت پشت سر بگذارند، وارد مرحله انبار و توزیع می شوند.

تفاوت فرآیند فراوری تایر ایرانی و خارجی

هر چند باورش سخت است اما باید بگوییم که حتی برترین تایرهای جهان هم دقیقا با همین فرآیندها فراوری می شوند. حتی مواد اولیه مورد استفاده نیز تقریبا یکی هستند. اما تفاوت کیفیت تایرهای ایرانی و خارجی به چه دلیل است؟

موضوع فقط مواد اولیه و فرآیند فراوری نیست بلکه فرمول ترکیب کامپاندها و بعلاوه دانش طراحی آج تایر از مهم ترین دلایل تفاوت کیفیت میان لاستیک ماشین خارجی و ایرانی است. البته از حق نگذریم باید گفت هزینه تحقیق و توسعه برندی مانند میشلن شاید برابر کل سرمایه در گردش تایرسازان ایرانی باشد! یکی از مهم ترین این موارد نیز به طراحی گُل تایر بستگی دارد.

گُل تایر باید در عین عبور دادن مناسب هوا از بین خود، دارای چنگ زنی خوب به سطح مسیر، فراوری نویز کم و آب گریزی مناسبی هم داشته باشد. در واقع ما در کشور هنوز به صورت مستقل و کامل قادر به طراحی گُل تایر نیستیم و این گُل ها (Pattern) عمدتا کپی نمونه های پیروز خارجی هستند.

البته کیفیت تایرهای ایرانی نسبت به گذشته بهبود داشته و برای مثال شرکت گلدستون از زیر مجموعه های یزد تایر، به تازگی پیروز به اخذ مجوز E-Mark (مجوز استفاده در اروپا) را هم دارد.

مسئله این است: SWR

در مثلث SWR حرف S به معنای Sound یا صدا، W به معنای Wet Grip یا ترمز روی زمین خیس و R به مفهوم Rolling resistance یا مقاومت غلتشی است. در واقع رقابت فراوری کنندگان لاستیک ماشین در جهان روی همین مثلث است. رسیدن به برترین نقطه روی هر کدام از پارامترهای این مثلث کار بسیار سختی است. اما چرا؟

اگر تایری فراوری کنیم که چسبندگی عالی داشته باشد مقاوت غلتشی آن بسیار بالا می رود و شاید خودرو حتی به سختی حرکت کند. حتی اگر به مقاومت غلتشی هم غلبه کنیم حالا تایری چسبنده و خوب داریم اما آن قدر صدا و نویز فراوری می نماید که سرنشینان سر سام می گیرند! حالا اگر دو مورد بالا را هم اصلاح کنیم، تایر ما هنگام ترمزگیری در زمین خیس به راحتی سُر می خورد.

همانطور که متوجه شدید رسیدن به نقطه ای ایده آل در همه پارامترهای SWR ماموریت بسیار سختی است. تایرهای ایرانی در حال حاضر استاندارد Stage1 اروپا را دارند که البته در اروپا کمی قدیمی اما قابل قبول است. استاندارد S2WR2 در حال حاضر به روزترین استاندارد تایر اروپا است که بعضی تایر سازان ایرانی هم در کوشش هستند تا به آن برسند.

چه تایری برای خودروی ما مناسب است؟

اگر بخواهیم یک آنالیز واقع بینانه و منصفانه درباره انتخاب لاستیک ماشین داشته باشیم باید بگوییم که تایرسازان داخلی آن قدر پیشرفت کردند تا احتیاجی به استفاده از تایر میشلن زیر پراید نباشد! قصد ما از بیان این جمله اصلا قراردادن تایر ایرانی و خارجی در یک سطح نیست. منظور این است که شما در یک پراید اصلا نمی توانید از اوج قابلیت های میشلن بهره ببرید. در واقع قیمت خودرو باید با قیمت تایر متناسب باشد.

در واقع برای بیشتر خودروهای ایرانی که قصد حرکت با سرعت های مجاز بزرگراهی یا کمی بالاتر از آن را دارند و اهل رانندگی هیجانی و اسپرت نیستند، تایر ایرانی مناسب است. شاید تنها خودوری ایرانی که تایر خارجی می طلبد، دنا توربو باشد تا ضعف شاسی در مقابل توان بالای پیشرانه جبران گردد.

اما در خودروهای خارجی قضیه فرق دارد. برای مثال تایرهای یک ب ام و باید با شتاب بالا و هندلینگ خودرو مطابقت داشته باشند.

در کانال یوتیوب بیت ران پلاس دیدن کنید:

سمند سورن پلاس تست شد؛ شتاب خوب و دیگر هیچ

تارا V3 تحت فشار آنالیز شد / تفاوت فنی اش با تارا معمولی چیست؟

تاخیر در تحویل سورن پلاس به چه دلیل است؟ / اعلام زمان حدودی تحویل

خودروهای یک میلیارد تومانی بازار را بشناسید / کدام یک ارزش خرید دارند؟

سایپا کوییک S را از داشتن این آپشن منع کرد / سونامی حذف آپشن در خودروسازان داخلی

خودروهای چینی نو را بشناسید / لشکر شکست خورده چینی به ایران رسید!

لوازم یدکی خودروهای چینی گران تر از مرسدس و ب ام و! / بحران شروع شد