خطر نرمی استخوان بچه ها - لیتن

والدین همواره نگران تغذیه بچه هایشان هستند. همواره می خواهند بدانند چه مواد غذایی برای کودکشان خاصیت دارد و چه مواد غذایی مضر است. نوشابه هم یک از نوشیدنی هایی است که بچه ها علاقه زیادی به آن دارند، ولی نمی دانند چه ضررهایی در آینده برای آنها خواهد داشت. از همین رو از یک متخصص بچه ها و استاد دانشگاه خواستیم تا والدین را از مضرات مصرف نوشابه در بچه ها مطلع کند.

1. مصرف بیش از حد نوشابه در رویش دندان های کودک که معمولا از 6 تا 8 ماهگی شروع می گردد، تاخیر ایجاد می نماید. نوشابه های گازدار به علت مواد قندی موجود در آنها چنانچه با غذاهای آماده مصرف شوند باعث چاقی بچه ها می گردد. اگر پایش رشد این بچه ها بیش از حد طبیعی باشد، در معرض خطر دیابت یا بلوغ زوردرس قرار می گیرند، به خصوص که زمینه دیابت را داشته باشند. مصرف زیاد نوشابه برای بچه ها علاوه بر اختلال در جذب کلسیم وتشدید پوسیدگی دندان باعث مسائل گوارشی و ابتلا به چاقی می گردد. فسفر موجود در نوشابه موجب اختلال در رشد بچه ها و بروز بیماری راشیتیسم در آنها می گردد. بیماری راشیتیسم یا نرمی استخوان یک بیماری مربوط به رشد استخوان هاست که در نوزادان و بچه ها دیده می گردد. اگر کودکی که کمبود ویتامین D دارد نوشابه مصرف کند، علائم نرمی استخوان در او مشاهده می گردد.

2. اگر کودک در شروع 2 ماهگی شروع به راه رفتن بکند ممکن است انحنای استخوان های پا به صورت پرانتز مشاهده گردد. در این بیماری استخوانهای کودک به دلایلی نرم باقی می ماند و این مسئله موجب خمیدگی و رشد ناقص استخوان ها می گردد.

3- انواع نوشابه های گازدار حاوی اندازهی فسفر هستند که می توانند تعادل کلسیم و فسفر بدن را به هم بزند و باعث ایجاد اختلالات استخوانی می گردد.

4- مصرف زیاد نوشابه موجب افزایش چربی های نامطلوب در خون می گردد به این علت که اسید فسفریک به نوشابه ها اضافه می نمایند، موجب افزایش فسفر خون می گردد و در فرایند جذب اختلال ایجاد می نماید. قند موجود در نوشابه موجب بی اشتهای آنها می گردد.

5- مصرف نوشابه های گازدار برای بچه ها به علت مواد قندی اکیدا ممنوع است زیرا علاوه بر مضراتی که دارند سبب دریافت اندازه کمتر غذا یا شیر مادر می شوند. این نوشابه ها هیچ ارزش غذایی ندارند. غذاها باید حاوی مواد پروتیدی و انوع ویتامین ها باشند ولی نوشابه های گازدار فاقد این گونه مواد هستند. به علت وجود گاز در نوشابه ها مصرف آنها در بچه ها باعث نفخ درشکم می گردد و معمولا مشاهده می کنیم که اغلب بچه ها از نفخ شکم شکایت دارند.

6- دندانها نیز مانند استخوان، از نوشابه ها در امان نیستند. قند فراوان موجود در نوشابه برای دندانها مضر است. نوشابه، علاوه بر قند، حاوی موادی است که برای دادن طعم و رنگ به آن اضافه شده و می تواند موجب فرسایش و تخریب مینای دندان گردد. به علاوه، اسیدیته بالای نوشابه هم منجر به فرسایش شدید مینای دندان می گردد.

7- مینای دندان های شیری بیش از دندان های دائم آسیب پذیر است و در معرض نوشابه خیلی زود تخریب می گردد. از آنجا که مهم ترین عامل در سخت شدن مینای دندان، رعایت رژیم غذایی صحیح است، مصرف مداوم نوشابه باعث می گردد مینای دندان کودک، سختی لازم را نداشته باشد و به طور مداوم در معرض پوسیدگی قرار بگیرد. برای همین است که توصیه می گردد نوشابه حتما با نی مصرف گردد تا تماس بین نوشابه و دندانها به حداقل برسد. به علاوه، باید حتما بعد از مصرف نوشابه دهان را با آب شست تا خطر پوسیدگی دندان کاهش پیدا کند.

8- مصرف نوشابه در بچه ها نیز باعث سوء تغذیه می گردد چون مصرف نوشابه جلوی اشتهای بچه ها را می گیرد و به این ترتیب مانع رسیدن مواد مغذی به بدن و در نتیجه سوء تغذیه می گردد. بچه ها زمانی که به نوشابه دسترسی داشته باشند، نوشابه را به شیر و میوه ترجیح میدهند و اندازه فسفر، منیزیم، کلسیم، پروتئین و ویتامین دریافتی آنها با افزایش مصرف نوشابه ها کاهش پیدا می نماید. مصرف نوشابه در بچه ها سبب بی میلی آنها نسبت به استفاده از غذاهای مقوی می گردد و در نتیجه مصرف نوشابه بچه ها را دچار مسائل عدیده جسمانی می نماید.

9- اسید فسفریک موجود در نوشابه های گازدار باعث برداشتن یون کلسیم از استخوان ها می گردد و پوکی استخوان را سبب می گردد. مصرف زیاد نوشابه و دیگر نوشیدنی های شیرین گازدار در دوران کودکی، خطر ابتلا به چاقی را افزایش میدهد.

10- طبق تحقیقاتی که انجام شده بچه های که بیش از حد از این نوع نوشیدنی ها استفاده می نمایند، علاوه بر اضافه وزن در معرض افزایش فشارخون، دیرتر هضم شدن غذا، پوسیدگی دندان و پوکی استخوان و از این دست بیماری ها می شوند. در نوشابه رنگ، اسانس و قند وجود دارد که مضرات زیادی برای مصرف نمایندگان دارد.

با توجه به مضرات نوشابه های گازدار باید در پی جایگزین باشیم. یکی از این جایگزین ها دوغ است که می توان به جای نوشابه از آن استفاده کرد. این نوشیدنی سالم و مفید تامین نماینده یک چهارم احتیاج روزانه کلسیم و حاوی ویتامین است. البته دوغ بهتر است بدون گاز و کم نمک باشد. در تابستان برای برطرف تشنگی، شربت آبلیمو نیز گزینه خوبی است و با کمی حوصله و صرف کمترین هزینه می توانید یک نوشیدنی خنک و بهداشتی برای خود تهیه کنید. مصرف شربت خاک شیر هم در تابستان برای برطرف عطش و جلوگیری از گرمازدگی توصیه می گردد. شربتهای عرقیات گیاهی نیز جایگزین بسیار خوبی برای نوشابه ها در گرمای تابستان است. خوب است بدانیم که بیماریها یک شبه به وجود نمی آید بلکه طی سالها بر اثر پیروی از رژیم های غذایی نامناسب، ایجاد می گردد. بنابراین سعی کنید مصرف نوشابه های گازدار را به حداقل برسانید و در عوض به نوشیدن آب و آب میوه های طبیعی روی آورید.

می توان آب میوه های طبیعی و خالص که از میوه های مجاز به روش بهداشتی در منزل تهیه شده باشند را از اواسط ماه هشتم به بعد در حد 30 تا 60 سی سی در روز به کودک داد، ولی باید توجه داشت آبمیوه هم به اندازه لازم به کودک داده گردد. استفاده شیرخوار از مقادیر زیاد آب میوه ممکن است سبب اسهال یا کاهش اشتهای او به غذا و حتی شیر مادر گردد.

منبع: آشپزی و تغذیه بچه ها، فاطمه تقدسی نیا، نوید حکمت، چاپ دوم، قم، 1396

منبع: راسخون