طب اسلامی و درمان خواب آلودگی فصل بهار - لیتن

ارتقاء بهداشت و تأمین سلامت افراد جامعه از ارکان مهم پیشرفت جوامع می باشد. شواهد موجود نشان می دهد که بین سبک زندگی و سلامت عمومی همبستگی وجود دارد. بالغ بر 53 درصد علل مرگ و میر افراد جامعه با سبک زندگی آنها ارتباط دارد.

تمام موجودات در فصل بهار از خواب بیدار می شوند اما هستند عده ای که با آمدن بهار انرژی بدنشان را از دست می دهند؛ زیاد می خوابند و تغییر فصلی را به بدترین شکل ممکن یعنی کسالت و خواب آلودگی شدید تجربه می نمایند. اما خوب است بدانید خواب آلودگی در فصل بهار طبیعی است.

بسیاری از افراد از این تغییرات خلقی شکایت دارند هرچند در بسیاری از موارد با گذشت فصل این عارضه از بین می رود. این اختلال که می تواند جزو دسته اختلالات خلقی محسوب گردد، اختلال فصلی نامیده می گردد. واقعیت این است که در فصل بهار به علت افزایش طول روز و تابیدن بیشتر نور خورشید اختلال خلقی در بعضی افراد ایجاد می گردد.

در واقع ساعت بیولوژیک بدن که با ساعت های طولانی شب تنظیم شده است حالا در فصل بهار نمی تواند با طولانی شدن روز هماهنگ گردد، بنابراین فرد در اولین مرحله به اختلال خواب از نوع پرخوابی دچار می گردد.

از سوی دیگر گردش خون در بدن در فصل زمستان و بهار تفاوت عمده ای می نماید. در فصل زمستان گردش خون در بدن کمتر و خون رسانی به مغز بیشتر می گردد اما در فصل بهار گردش خون در اندام ها بیشتر می گردد و خون کمتری به مغز می رود؛ به این ترتیب به علت نرسیدن اکسیژن کافی به مغز فرد احساس خواب آلودگی بیشتری می نماید.

در فصل بهار مویرگ ها گشاد می گردد و خون بیشتری را از خود عبور می دهد. از سوی دیگر سوخت و ساز بدن در فصل بهار بیشتر و مصرف اکسیژن به وسیله اندام ها باعث می گردد مغز اکسیژن کمتری دریافت کند. اگر بدن فرد نتواند با تغییرات فصلی همراه گردد، انرژی اش به سرعت تحلیل می رود و حتی با وجود خواب و استراحت طولانی، کسل می ماند.

مجموعه عواملی چون ایجاد ریزگردها، طولانی بودن روز، استراحت کمتر و فعالیت بیشتر همه و همه باعث خواب آلودگی افراد می گردد که این شرایط تا خرداد ماه ادامه دارد.

خواب بهاری در عمل مصداق بیشتری دارد و همه ما به نوعی آن را تجربه نموده ایم. چه بسیار زمان هایی که سر کلاس، محل کار، در اتوبوس و تاکسی، خواب بهاری پلک های ما را سنگین و چشم های ما را قرمز نموده است.

کسالت بهاری از دیدگاه پزشکی بیماری محسوب نمی گردد، بلکه این حالت ناشی از تغییرات بدن به واسطه گذر از فصل زمستان به فصل بهار است. این تغییرات تنها مختص انسان نیست، بلکه در میان جانوران هم تغییرات چشمگیری در این زمینه مشاهده می گردد.

حالات خواب آلودگی، در مبتلایان به کم خونی و کم بود آهن، سفید پوستان و سالمندان بیش تر است.

برای درمان خواب آلودگی بهار خرما بخورید

طب اسلامی راه حلی برای برطرف کردن این مشکل دارد که در ادامه به چند نمونه از آن ها اشاره خواهیم کرد:

یکی از دلایلی که سبب خواب آلودگی در این فصل می گردد، کمبود فیبر موجود در موادخوراکی است.

از امام رضا(ع) روایت شده که ایشان بر سر سفره ای که سبزی تازه در آن وجود نداشت، نمی نشستند. همان طور که می دانید فیبر موجود در سبزی ها برای آرامش اعصاب و از بین بردن تنش های عصبی بسیار مهم است.

برای برطرف شدن خواب آلودگی بعلاوه می توانید بعد از طلوع خورشید پیاده روی کنید. بعلاوه تنفس هوای پاک صبحگاهی، روح را سرزنده می نماید و موجب نشاط می گردد.

از نظر علمی هم ثابت شده است که پیاده روی در هنگام صبح موجب افزایش هورمون سراتونین می گردد که همان هورمون ایجاد نماینده شادی در بدن است.

خواب آلودگی در فصل بهار را می توان با مصرف خوراکی هایی که ویتامین B دارند هم برطرف کرد. مصرف خوراکی هایی که حاوی آهن هستند مانند حبوبات، سبزی ها، گوشت، برگه زردآلو، گروه لبنیات مانند ماست و شیر بدون چربی، سبوس گندم و نخودفرنگی هم خستگی را برطرف می نماید.

توصیه شده در بهار خرما بیشتر میل کنید. این ماده خوراکی دارای 13ماده حیاتی از جمله فسفر و پتاسیم بوده که برای تقویت اعصاب و معده موثر است.

پبعلاوه از امام صادق(ع) نقل شده که انجیر و آلو را در این فصل از قلم نیاندازید؛ زیرا کلید درمان بسیاری از بیماری های اعصاب است. بعلاوه این امام معصوم(ع) توصیه کردند برای آرامش روح و تقویت آن سیب را ببویید و سپس میل کنید.

راهکارهایی برای از بین بردن خواب آلودگی

ورزش های سبک، مصرف ویتامین c، مصرف 2 لیتر آب در روز و مصرف سبزیجات و میوه جات تازه سبب سازگاری بدن با این فصل است.

خواب کافی ولی نه بیش از میزان، در برطرف کسالت موثر است. زیرا خواب زیاد قشر مغز را بی حس می نماید و باعث خواب آلودگی بیشتر می گردد. به همین علت است که هر قدر فرد بیشتر بخوابد، بیشتر احساس کسالت و خواب آلودگی می نماید. شستن دست و صورت پس از بیدار شدن با آب سرد بسیار مهم است و داشتن تحرک بدنی هم به فرد در برطرف کسالت یاری می نماید. پرورش گل و گیاه در یک باغچه کوچک و یا نگهداری از گلدان و همزیستی با گیاهان هم در برطرف اختلال بسیار موثر است. چرت 15 دقیقه ای بین روز بسیار مفید است. قبل از رفتن به رختخواب غذای پرحجم مصرف نکنید. پس از خواب هم یک دوش آب ولرم در برطرف خواب آلودگی و کسالت موثر است.

عوامل جسمانی (فیزیولوژیک)

تنظیم خواب: خواب به موقع، خواب اول شب، خواب به میزان احتیاج و خواب با شکم خالی و پرهیز از خواب بین الطلوعین

رعایت برنامه غذایی: خوراک سالم و حلال، سبزیجات و صیفی­جات، خوراکی های طبیعی، شام سبک وپرهیز از خوراکی های مصنوعی و چرب، پرخوری، بدخوری.

ورزش: مانند ورزش صبحگاهی، کوه، شنا و...

حجامت یا اهدای خون: که علاوه بر تأمین سلامتی از غلظت خون می کاهد.

توجه به فضای محیط: مانند رنگ روشن، نور کافی، درجه حرارت متناسب، بوی مطبوع، زیبایی محیط، گل و گیاه و فضای سبز و...

رعایت بهداشت فردی، نظافت بدن و لباس و محیط

رعایت نظم و آراستگی فردی و محیط پیرامون و پرهیز از شلختگی

اقدام برای درمان بیماری ها و حفظ سلامت از جمله عفونت چشم که مستقیما موجب خواب آلودگی و کسالت است.

عوامل غیر جسمی و غیرمادی

دعا و درخواست طراوت روحی از خدای متعال.

معاشرت با انسان های سرزنده، نشیط و پیروز.

ارتباطات اجتماعی و هم صحبتی با دیگران.

سرگرمی و استفاده از لذائذ حلال.

استقبال از برنامه های رقابتی.

حضور در جمع و فعالیت های جمعی و طراحی برنامه های گروهی؛ الرفیق ثم الطریق.

استحکام عمل

پرهیز از معاشرت با انسان های سست و بی رمق؛ افسرده دل افسرده کند انجمنی را

پرهیز از عزلت و انزوا و گوشه گیری

/ج

منبع: راسخون